|   |  | 
        
          |   | 
           
                         | 
            | 
        
        
          |   | 
           | 
            | 
        
        
          |   
             | 
          
        
          |   | 
           | 
            | 
        
        
        
          |   | 
          
            
               | 
              
                ศิริราชช่วยพัฒนาคุณภาพการดูแลทารกแรกเกิดของประเทศไทย 
                   ศาสตราจารย์ นพ. เกรียงศักดิ์ จีระแพทย์  
                  คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล 
                   
                       จากการเป็นอาจารย์กุมารแพทย์ที่มีโอกาสเป็นที่ปรึกษาให้กระทรวงสาธารณสุขด้านอนามัยครอบครัว  การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และการพัฒนาการดูแลทารกแรกเกิดของประเทศ ผ่านโครงการ Safe  Motherhood Hospital Project ที่สนับสนุนโดยองค์การอนามัยโลก โดยเป็นผู้กำหนดเกณฑ์การประเมินและเป็นผู้ตรวจระบบคุณภาพการดูแลทารกแรกเกิดของโรงพยาบาลทั่วประเทศ  ทำให้ตระหนักถึงปัญหาสาธารณสุขของประเทศด้านการดูแลทารกแรกเกิด จึงพยายามแก้ไขปัญหาต่างๆ เพื่อพัฒนาคุณภาพการดูแลทารกแรกเกิดของศิริราชเพื่อให้เป็นสถานที่ตัวอย่างของการดูแลทารกแรกเกิด  ที่สามารถนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพการดูแลทารกแรกเกิดของประเทศ การพัฒนามุ่งพัฒนาทรัพยากรที่ใช้สำหรับการดูแลทารกแรกเกิดทั้ง 3 สิ่งคืออุปกรณ์การแพทย์ บุคลากรทางสุขภาพ และหอผู้ป่วยสำหรับดูแลทารกแรกเกิด  ตัวอย่างของความพยายามที่ได้ทำสำเร็จคือ  
                | 
             
            | 
            | 
        
        
        
          |   | 
          
            การพัฒนาอุปกรณ์การแพทย์ 
                     การดูแลทารกแรกเกิดขั้นพื้นฐานให้ได้คุณภาพตามหลักสากล  ต้องการอุปกรณ์พื้นฐานจำนวนมาก เนื่องจากอุปกรณ์ที่ผลิตจากต่างประเทศมีราคาแพง จึงเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาคุณภาพการดูแลขั้นพื้นฐาน  หน่วยทารกแรกเกิดมีวิสัยทัศน์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2527 ว่า การที่จะพัฒนาคุณภาพการดูแลทารกแรกเกิดขั้นพื้นฐานของ ศิริราชและประเทศ  ต้องสามารถพึ่งพาตนเองด้านอุปกรณ์การแพทย์ขั้นพื้นฐาน จึงได้พัฒนาอุปกรณ์การแพทย์ที่มีคุณภาพด้วยเทคโนโลยีที่เหมาะสมและราคาถูก  สำหรับใช้เองภายในศิริราชและโรงพยาบาลทั่วประเทศ ตัวอย่างอุปกรณ์สำคัญที่พัฒนาขึ้นเองมีดังนี้ 
                       - เครื่องเทียบสีบิลิรูบินในพลาสมาด้วยตา ผลิตปี พ.ศ. 2548 เครื่องที่ผลิตจากต่างประเทศราคา  150,000 บาท/เครื่อง เครื่องที่ผลิตจำหน่ายในราคา 5,000 บาท  อุปกรณ์นี้ช่วยให้โรงพยาบาลชุมชนร้อยละ 90 ทั่วประเทศ  (ทั่วประเทศมีโรงพยาบาลชุมชน 719 แห่ง) ที่ไม่มีเครื่องวัดบิลิรูบิน สามารถดูแลทารกแรกเกิดที่มีภาวะตัวเหลือง ทำให้ไม่ต้องส่งต่อทารกไปรับการส่องไฟที่โรงพยาบาลทั่วไป/ศูนย์ การส่งต่อมีผลกระทบต่อครอบครัว  การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และการเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และเพิ่มภาระให้แก่โรงพยาบาลที่รับทารก 
                         - เครื่องให้ความอบอุ่นโดยการแผ่รังสี ผลิตปี  พ.ศ. 2534  เครื่องที่ผลิตจากต่างประเทศราคา  200,000 บาท/เครื่อง เครื่องที่ผลิตจำหน่าย 29,000 บาท 
                         - เครื่องส่องไฟสำหรับรักษาภาวะตัวเหลือง  (phototherapy lamp) ผลิตปีพ.ศ. 2540 เครื่องที่ผลิตจากต่างประเทศราคา  180,000 บาท/เครื่อง เครื่องที่ผลิตจำหน่าย 35,000 บาท 
                         - เครื่องอุ่นเลือดสำหรับการถ่ายเปลี่ยนเลือด (blood  warmer) ผลิตปี พ.ศ. 2537 ในประเทศไทยมีเพียงโรงพยาบาลศิริราชทีพัฒนาจนใช้เครื่องอุ่นเลือดเวลาถ่ายเปลี่ยนเลือดให้แก่ทารกแรกเกิด 
                         - ผ้าคลุมตู้อบ ผลิตปี พ.ศ. 2542  หน่วยทารกแรกเกิด คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลได้ริเริ่มการดูแลสิ่งแวดล้อมให้มีสภาพเหมือนสิ่งแวดล้อมในครรภ์  คือ การลดสิ่งกระตุ้น ได้แก่ แสง เสียง และการสัมผัส โดยการปิดไฟในหอผู้ป่วย การใช้ผ้าคลุมตู้อบ  ได้เชิญภาคเอกชน 3 บริษัท มาร่วมพัฒนาการแพทย์สาขาทารกแรกเกิดด้วยการผลิตผ้าคลุมตู้อบแจกให้แก่โรงพยาบาลทั่วประเทศโดยไม่มีคิดมูลค่า 
            | 
            | 
        
        
          |   | 
          
            การพัฒนาทรัพยากรด้านบุคลากรให้แก่กระทรวงสาธารณสุข 
                   การพัฒนาทรัพยากรด้านบุคลากรให้มีความรู้ในการดูแลทารกแรกเกิดและการใช้อุปกรณ์การแพทย์ที่จำเป็นในการดูแลทารกแรกเกิด  โดยจัดตั้งแหล่งการเรียนรู้ด้วยตนเอง (ห้อง E-learning)  และ website เพื่อเป็น สถานที่รองรับการเรียนรู้ทั้งในลักษณะการสอนเสริมและการเรียนรู้ด้วยตนเองสำหรับนักศึกษาและแพทย์ประจำบ้าน  ของคณะแพทยศาสตร์ศิริราช และคณะแพทยศาสตร์ สังกัดมหาวิทยาลัยอื่น ๆ สังกัดกระทรวงสาธารณสุขและ  บุคลกรทางสุขภาพทั่วประเทศ เพื่อทดแทนการขาดอาจารย์แพทย์สาขาทารกแรกเกิด และให้การเรียนการสอนวิชาทารกแรกเกิดของประเทศได้มาตรฐานใกล้เคียงกัน 
            | 
            | 
        
        
          |   | 
          
            การพัฒนาสถานที่ดูแลทารกแรกเกิด 
                   หน่วยทารกแรกเกิดได้พัฒนาหออภิบาลทารกแรกเกิด  และหอผู้ป่วยทารกแรกเกิด ของคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลให้มาตรฐานการดูแลทารกแรกเกิด  และการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เทียบเท่าประเทศพัฒนาจนเป็นสถานที่ตัวอย่างสำหรับการฝึกอบรมการดูแลทารกแรกเกิด  การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และการให้พ่อแม่มีส่วนร่วมในการดูแลลูก ให้แก่บุคลากรทางสุขภาพสังกัดภาครัฐและเอกชน  การเยี่ยมและการเป็นวิทยากรโรงพยาบาลได้ช่วยแนะนำสถานที่ดูแลทารกแรกเกิด ของโรงพยาบาลต่าง  ๆ ให้ได้มาตรฐาน 
            | 
            | 
        
        
          |   | 
          
            การเน้น family-centered care เป็นแห่งแรกของประเทศ 
                   หน่วยทารกแรกเกิดได้ริเริ่ม family-centered  care เป็นแห่งแรกของประเทศ ซึ่งมีองค์ประกอบ 4 ประการคือ  
            - การยอมรับศักดิ์ศรีของพ่อแม่และให้ความนับถือพ่อแม่  
            - การให้ข้อมูลแก่พ่อแม่อย่างตรงไปตรงมาและไม่ปิดบัง  
            - การสร้างพลังอำนาจในการพึ่งพาตนเองแก่พ่อแม่โดยให้พ่อแม่ร่วมรับผิดชอบลูก      
            - การมีนโยบาย  family-centered care ในหน่วยงานเพื่อให้บุคลากรทุกคนใน  หน่วยงานทราบ  
       หน่วยทารกแรกเกิดเป็น  แห่งเดียวในประเทศและในโลก ที่ส่งเสริมให้แม่อยู่กับทารก 24 ชม.  โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเรื่องที่พักและอาหาร และรับผิดชอบลูกร่วมกับแพทย์และพยาบาล  โดยมีส่วนร่วมรับผิดชอบด้านการทำความสะอาด การเฝ้าติดตามทารก (monitoring) และการให้นมทารก การให้แม่อยู่กับลูกมีผลให้แม่ประสบความสำเร็จในการให้นมแม่  ลูกไม่ถูกทิ้ง ลดค่าใช้จ่ายของโรงพยาบาล เพราะลดการติดเชื้อ  และทารกกลับบ้านได้เร็วขึ้น 
            | 
            | 
        
        
          |   | 
            | 
            | 
        
        
          |   | 
           | 
            | 
        
        
          |   | 
          
              
            | 
            | 
        
        
          |   | 
          
              
                
                    
                      ©Copyright 2001 Professor Kriangsak Jirapaet 
                        Department of Pediatrics, Faculty of Medicine  Siriraj Hospital, Mahidol University. 
                        Tel./Fax.  02-4195935 
                         Resolution 1440 by 900 Pixels 
                       
                     
                  | 
                  | 
                 | 
               
            | 
            | 
        
        
          |   | 
            | 
            |